Fotoğraf : Okyay Bulut
Boğmaklı toygar » Calandra Lark » Melanocorypha calandra
Biyolojik Bilgiler
BOYU |
KANAT AÇIKLIĞI |
AĞIRLIĞI |
18-19 cm |
38 cm |
60 g |
Tanımı
Büyük ve iribaşlı bir toygardır, Tarlakuşundan çok daha iri yapılıdır. İbibiği yoktur. Gagası çok güçlü ve kalın, kaşı açık renklidir. Gözünün üstünde ve yanağının altında geniş beyaz çizgiler bulunur. Boynunu ve göğsünün iki yanında, boyu çok değişken iki siyah leke vardır, kışın bu lekeler silinir. Kanatları geniş ve küt uçludur, kanat altı siyah, firar hattı ve kuyruk dış telekleri beyazdır.
Kanat arkasında ve kuyruk kenarlarında Tarla Kuşununki gibi beyaz bir bant vardır. Kanat yapısı bir yırtıcıyı andırabilir; özellikle üreme dönemi ötüş sonrası yere konarken kerkenez
tarzı kanat çırpabilir.
Uçarken siyah kanataltı, belirgin beyaz firari hattı ve kuyruk kenarları görünür. Yerdeyken kalın sarımsı kemik rengi gagası, göğsü kenarındaki iki siyah benek beyazımsı kaşı seçilir.
Küçük Boğmaklı Toygar ve Tarlakuşu ile karıştırılabilir. Boğmaklı Toygarın kuyruğu, Küçük Boğmaklı Toygarın kuyruğundan uzundur. Küçük Boğmaklı Toygarın kanat ucunda beyaz bant yoktur, kuyruk ucunda beyaz benekler vardır. Ayrıca Küçük Boğmaklı Toygarın soluk ve kahverengi kanat altında beyaz firari hattı bulunmaz. Küçük Boğmaklı Toygarın beyaz kaşı ve gözpınarı daha belirgindir.
Yetişkin-genç ayrımını fotoğraflarla görebileceğimiz bir site :
http://www.ibercajalav.net/img/296_CalandraLarkMcalandra.pdf
Karışan türler : Küçük Boğmaklı Toygar, Bozkır Toygarı
Küçük Boğmaklı Toygar : Daha ufak yapılı (16-18 cm)
Boğmaklı Toygar : Daha iri (18-19 cm)
Küçük Boğmaklı Toygar : Gagası daha iri
Boğmaklı Toygar : Gagası daha küçük
Küçük Boğmaklı Toygar : Kuyruk daha kısa, beyaz firari hattı var.
Küçük Boğmaklı Toygar : Boyun lekeleri daha küçük
Belirgin beyaz kaş
Gözden gagaya doğru siyah çizgisi var.
Habitatı
Tarlalar, düzlüklerdeki otlaklar, alçak çalılık bozkırlarda ve kurak taşlık arazilerde yaşar.
Bu tür açık kültür ve step kuşudur.
Yuvası açık arazi üzerinde yerde bulunur, genellikle bir çukur şeklindedir ve dışı kaba çimen, yaprak, tomurcuklar ve yosunlardan, içi ise narin lifli bitkisel materyalden oluşur.
Yayılışı
Batı ve Orta Anadolu`da oldukça yoğun olarak ürerken, doğuda daha çok geniş vadi ve ovalarda bulunur. Kışın büyük gruplar oluştururlar. Yerli bir türdür.
Ege, Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu’nun büyük kısmında yıl boyu görülebilen yerli bir türdür. Her ne kadar Karadeniz kıyılarında görülmediği bilinse de, Rize limandan 2 bireyin kaydı vardır.
Boğmaklı Toygar, Akdeniz etrafında ve Türkiye’nin doğu tarafları ile kuzey İran ve güney Rusya’da, ılık iklime sahip ülkelerde yuva yapar. Doğuya doğru gidildikçe akrabası olan Küçük Boğmaklı Toygar yaygınlaşır.
Beslenme
Üreme mevsiminde yemek olarak tohum ve böceklerle beslenir. Beslenme kaynaklarından biri tırtıldır.
Beslenme sırasında, besin kaynağını bulabilmek için, havada Kerkenez gibi asılı kaldığı gözlemlenmiştir.
Biyolojisi
Ötücü kuşlar takımının, Toygargiller familyasına ait bir kuş türüdür.
Yuvası yerdedir, 4-5 yumurta bırakır.
Alem (Kingdom) : Animalia
Kol (Phylum) : Chordata
Üst sınıf (Sub-class) : Tetrapoda
Sınıf (Class) : Aves
Takım(Order) : Passeriformes
Aile (Family) : Alaudidae-
Cins (Genus) : Melanocorypha
Tür (Species) : Melanocorypha calandra
Dişi, soluk gri veya sarımsı beyaz üzeri soluk kahverengimsi benekli 3 ila 6 yumurta yumurtlar. Yılda bir, bazen de iki sefer yavrulayabilirler. Yavrular yaklaşık 16 gün sonra yumurtadan çıkarlar ve yaklaşık 10 gün sonra daha uçamadan önce yuvayı terkederler.
Göçü
Genellikle bölgesinin batı tarafında yerleşiktir ancak bu tüneyen ötücünün Rusya’daki popülasyonu daha göçmendir. Kışları güneyden ileriye Arap yarımadasına ve Mısır’a kadar göç eder. Batı Avrupa için ender göçmen türüdür.
Popülasyonu
Popülasyonu bilgisi bulunamadı
Davranışları
Eşli ve zaman zaman dağınık ta olsa, çoğunlukla gruplar halinde hareket ederler.
Genellikle üreme sezonu dışında sürü halinde yaşamayı sever.
Köşeli kanatlarını alçakta hızla çırparak uçar.
Yerel Adlar
Kazım Çapacı`nın sayfasından yerel adlar : Boğmaklı kuş.
Ses-Ötüşü
Sesi pes ve vızıldamalı bir ``şiriip``. Ötüşü tarlakuşundan daha cıvır cıvırdır, özgün ahenksiz ``kliitra`` notası ve diğer kuşların seslerinin taklitleriyle tanınır. Uçuşta, yüksekte geniş daireler çizerken, alçakta, tuhaf ve ağır biçimde kanat çırparken ve yerde öter.
Ötüşü Tarlakuşu'nun daha yavaş bir şeklidir. İnsan kulağına çok ahenkli gelir ve bu özelliğinden dolayı Boğmaklı Toygar daha önceleri popüler bir kafes kuşuydu. Örneğin bir Toskan atasözü şöyle der “"Canta come una calandra” Toygar gibi şarkı söylüyor. Bir İspanyol baladı ise “"Romance del prisionero”yani “mahkum günün başladığını yanlızca onun ötüşünden bilir”.
Ayırıcı Tanı
Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı
Kaynaklar
Türkiye ve Avrupa`nın Kuşları / DHKD
http://www.geocities.com/fazilet_uker/toygarlar.htm
htttp://wikipedia.org