BOYU | KANAT AÇIKLIĞI | AĞIRLIĞI |
69-81 cm | 100-130 cm | 900-1000 g |
Tanımı
Alcedinidae familyasından bir kuş türüdür. Bilimsel adı; Alcedo atthis şeklindedir. Gagası kamabiçiminde siyahtır, başı büyük ve kuyruğu kısadır. Üst tarafı göz alıcı yeşil-mavi, kuyruk sokumu metalik mavidir. Beyaz yüz ve boğaz lekeleri vardır, alt tarafı kızıldır. Dişisinin alt gagasının kökü kırmızıdır. Yalıçapkınının ayakları pullu bir deriyle kaplıdır ve kıpkırmızıdır. Azami dalış derinliği 1 metre olarak değerlendirilmiştir. Tünediğinde bodur görünüşlüdür, uçarken kısa kuyruğu ve kanatlarıyla özgün bir profili vardır.
Habitatı
Tatlı su kenarlarında ürer, lagünler ve deniz kıyısında da bulunur. Kum duvarlarında açtığı derin oyuklarda yuva yapar, yuva olarak kullanılan oyuklar beyaz dışkısıyla işaretlenir.
Yayılışı:
İzmir-Gediz deltası, Balıkesir Ayvalık, İzmir-Bakırçay deltası, Muğla-Güllük, Muğla-Bodrum boğazköy, Kırklareli-İğneada, Kocaeli-İzmit körfezi, Adana-Bütün sulak alanlar , Mersin, Ankara mogan, eymir gölü, Erzurum Ovası nda üreme görülmektedir, ovaya açılan akarsu boylarında gözlemlenebilir. ,İstanbul boğazında da gözlenmiştir(beylerbeyi semti civarı). İzmir alsancak pasaport vapur iskelesinin arka duvarında ve körfez içindeki mendirekte de gözlemlenmiştir.
Beslenme
Yalıçapkını kuşu, sulakalanlarda hızla suya dalarak yakaladığı balıklarla beslenir. Balık avlamak için bir dalın üstünde beklemek zorunda değildir. Balığın olduğu her yerde avlanabilir. Küçük balıkları kolay yutabilmek için baş tarafından yani kılçıklarının yönünde yutar. Fakat balıkları yavrularına yedirecekleri zaman, kuyruklarında tutar ve onların rahatça yutabilecekleri yönde ağızlarına verir. 1.3 saniyede avını yakalayabilme potansiyeline sahip canlıdır.
Biyolojisi
Yalıçapkını çoğunlukla uygun bir av çarpıcı mesafe yakınına geldiğinde su taşkın elverişli bir dal veya başka bir yapı üzerine tüneyen ve suya daldırarak yakalar, balık ve omurgasızlarla beslenir. Uygun bir levrek mevcut değil ise, bireyler av için arama esnasında su üzerine getirin olabilir. Üreme sezonunda, yalıçapkını çiftleri arama yaparken bir ekran uçuş gerçekleştirir. Yuvalarını nehir ya da bir ağacın kökleri arasında bir tünel oluşur; her iki cinste yuvarlak odadan sonra tünel kazmaya yardımcı olur. Nisan veya Mayıs ayında altı yedi beyazımsı yumurta çıplak toprak üzerine serilir, ancak bir süre sonra regurgitated balık kemikleri yuva odasına bir astar formu. Her iki ebeveyn de 19 ila 21 gün boyunca kuluçkaya yatar. Beslenen olmak üzere beklerken genç kingfishers tüylenmek zamanı 27-23 civarında , bu sefer daha önce onlar hevesle tünel girişine yaklaşım olabilir. Kaynak : Gooders, J. (1982) Collins British Birds. William Collins Sons and Co Ltd, London.
Göçü
Yerli bir kuş türüdür. Göç olayı yaşamamaktadır.
Popülasyonu
Popülasyonu bilgisi bulunamadı
Davranışları
Genellikle sesiyle farkedilir ya da su üzerinde uçarken mavi bir ışı olarak görülür. Dimdik tüner ya da öne doğru eğilir,uçuşu; su üstünde suya yakındır, genellikle uçuş anında öter. Avlanma sırasında gerek avı üstünde uçarak (asılı kalarak) ya da bir yükseklik üstünde kafasını yana çevirerek tek gözü ile avını tespit ederek dalışa geçer, dinlenirken sıklıkla kambur durur. Yalıçapkını kuşu, küçük balıkları kolay yutabilmek için baş tarafından yani kılçıklarının yönünde yutar. Fakat balıkları yavrularına yedirecekleri zaman, kuyruklarında tutar ve onların rahatça yutabilecekleri yönde ağızlarına verir
Yerel Adlar
Yalı çapkını-mavi çapkın,yalıcı / Denizli (wolfkenan)
Bahri (Kazım Çapacı)
Yerel adı: Rivayete göre, kuşu havada asılı kalırken gören yalılarda oturan genç bayanlar "vayy çapkına bak, bizi gözlüyor" demişler ve o günlerden sonra da kuşun adı çapkına çıkmıştır. İlginçtir Türkiye'nin belli kesimlerinde Bahri olarak isimlendirilmektedir.
Ses-Ötüşü
Sesi: uzaktan duyulabilen,çok tiz ve çığlıksı bir sesi vardır: "ssiii" ya da "ssitii". Sesi tiz ve çığlıksı bir ‘çi-kiii’. ötüşü: ıslıklı bir trildir.
Ayırıcı Tanı
Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı
Kaynaklar
-med.ege.edu.tr/~capaci/yali.htm
ref. Türkiyenin Kuşları- Selim Somçağ birds eggs michel Walters
blx1.bto.org/birdfacts/results/bob8310.htm
Türkiye ve Avrupa'nın kuşları kaynak kitabı