Balaban

Balaban » Eurasian Bittern » Botaurus stellaris

Tanımı

Botaurus stellaris – Bittern Büyük, iri yapılı, kalın boyunlu, alaca balıkçıla benzeyen bir sazlık kuşudur.Açık renklidir,açık kahverengi, bej giysisi siyah beneklidir ve boynunun ön tarafı boyunca çizgiler vardır. Kanat üstü daha açık renkli olan kanat örtüleri bantını uçuş sırasında gözler önüne serer. bayağı balaban olarak da isimlendirilmektedir.

Habitatı

Genellikle seviyesi belli düzeyde kalan ve sığlık oluşturan yoğun bitki ve sazlık ortamlarda yaşar. Bataklık ve yoğun bitki örtüsü ie çevrili ovalık alanlar, insan eliyle yada doğal oluşmuş kanalların yoğun sazlıklarla belirlenmiş güvenli ortamında saklanabilirler. Ara sıra saz kesimlerinin yapıldığı alanlarda görülseler de, normalde sık sazlıklarda sessiz bir yaşam sürerler. Delta va su kanallarının denizle buluştuğu alanlarda tuzluluk oranları yüksek suları tolere edebilir. Havanın dondurucu olduğu zamanlarda aç balabanları tatlı su olan yerlerde av ararken görmek şaşırtıcı olmaz.

Yayılışı

19. ve 20. yy ile birlikte giderek azalan üreme kayıtları mevcuttur. Batı, Orta ve Güney Avrupa'da (İspanya'nın doğusundan Balkanlara dek ) üreme alanlarında sayılar hemen hemen aynı olmasına rağmen, Finlandiya ve İsveç'te giderek artan sayılarda oldukları tespit edilmiştir.

Beslenme

Aniden öne doğru uzanarak balık yakalar. Balıklar, amfibyanları ve böcekleri avlar.Ayrıca sülükler,solucanlar,kabuklular,örümcekler,kertenkeleler,küçük kuşlar ve küçük memelileride yer.Kıyılık yerlerde gezinirken yada sabit durup saklandığı yerde de avlanır.Bu doğası gereği avlanırken gözlemlemek oldukça zordur.

Biyolojisi

Biyolojisi bilgisi bulunamadı

Göçü

Genellikle göç eden ama dağınık yada bölgede kalan bir profil gösterir.Havanın göçe doğrudan sebep olup olmadığı bilinmiyor.Bu göç sebebi havaların soğumasına verilen doğrudan bir yanıt mı, tam tespit edilememiştir.Kışları suların donmadığı Orta ve Doğu Avrupa'da hatta yumuşak geçen kışlarda Baltik ülkelerinde kışlarlar.Yinede pek çoğu Kuzey'den Doğu'ya göç eder.Kuzey Denizi'nde ki kışı geçiren bireyler bazen özellikle soğuk geçen kışa rağmen aç kalma bahasına kışlamaya devam ederler.Avrupa içlerinde üreyen bireylerin geç Sonbahar ve Kış göçleri ise Güney'den Batı'ya doğrudur.

Popülasyonu

Danimarka, İsveç, Finlandiya, Estonya ve Macaristan'da sayıları artsa bile, son yirmi yılı aşkın bir sürede azalma eğilimi göstermektedir. inişli çıkışlı bir tablo izlesede özellikle Avrupa kuzeyinde ağır geçen kış şartlarından sonra erkek birey fazlalaşması tespit edilmiştir. Bird Life International'ın 2001 sayımında 300-600 birey olan sayı,2004 sayımında düşüş kaydetmiştir.

Davranışları

Yerde kambur yürür ya da boynu dikili vaziyette dimdik durur; başını biraz ileri uzatarak uçar ve iri ayaklarını arkaya uzatır. Sazlıklarda genellikle saklanarak ve sezdirmeden ilerler. Sığlık alanlarda usta bir avcı olarak gezinse de yavrularını beslemek amacıyla gün içinde bölgesinde uçması normaldir. Düzenli ve hızlı yürüyebildiği yada koşabildiği gibi her bir adımda uzun beklemelerde yapar. Ürkütüldüğünde kısa uçuşların ardından sazlıklarda düşer gibi inişlerle tekrar gözden kaybolur. Uçuşta kısa ve kıvrık boynu tüyler içinde gizlenerek kalın ve daha kısa bir boyun gibi algılanır. Bir baykuş gibi kanatları geniş ve kıvrımlı açıp, çırpar. Sazların üzerine yakın ve ayakları geriden sarkarak uçar.Üreme döneminde erkeklerin sayılarının arttığı ve bağırışlarının daha fazla duyulması normaldir.

Balabanların en bilinen duruşları, rahatsız edildiklerinde boynu yukarıya doğru uzatarak ve kıpırdamadan beklemektir. Bu durumda arasında durdukları sazların sallanmasına uygun sallanırlar. Bu durumda oldukça yakınlarına gidilebilinir. Ancak özellikle hızla uzatabildiği boynu ciddi tehtid oluşturmakta, elde tutulacağı bir ortam doğarsa gözlerinize çok dikkat etmeniz gereklidir. Bu şekilde gözünü kaybeden doğa severler bilinmektedir.

Yerel Adlar

Yerel Adlar bilgisi bulunamadı

Ses-Ötüşü

Bir şişe ağzını üfleyince çıkan '' hu- phuu'' sesini andıran sesi ilkbaharlarda sazlıklardan yüksek,derin ve yankılı olarak yükselir.Derinden gelen bu pes uğultu neredeyse 3-5 km öteden duyulabilir.Özellikle,uçuş sırasında dişi ve erkek bireyler genizden gelen bir ' kaau ' sesi çıkarırlar.

Ayırıcı Tanı

Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı

Kaynaklar

Kuş gözlemcisinin cep kitabı, Identify European Birds, The Birds of Western Palearctic