Suna

Suna » Common Ruddy Shelduck » Tadorna tadorna

Biyolojik Bilgiler

Tanımı

Suna, kaza benzeyen, oldukça büyük ve uzun boyunlu bir ördektir.

Boyu 55-65 cm, kanat genişliği 100-120 cm arasında değişir. Gövdesi topludur. Kırmızı-koyu pembe renkteki gagasının “gaga sırtı” belirgin bir şekilde içe doğru kıvrılır. Bacakları uzundur. Yetişkinlerin bacak ve ayak renkleri pembedir.

Gövdesi beyaz, karnı ve kuyruk ucu siyahtır. Göğsü ve boynunun arkası beyazdır. Gövde ile göğüs arasında kestane renginde kalın bir kuşak bulunur. Boğaz ve kafası uzaktan siyah gibi gözükebilen koyu yeşildir. Kanat altları, el ve kol telekleri ile kanat bandı siyah, kanat örtüleri beyazdır.

Genç bireylerde, yetişkinlerin gövde ile göğsü arasında bulunan kestane renkli kuşak henüz oluşmamıştır. Karın siyah değil beyaz, bacak ve ayaklar ise pembe değil, grimsi renktedir.

Erkekler, dişilerden biraz daha büyüktür. Büyüklük farkı, erkek ve dişi Suna birbirlerine yakın durduklarında daha belirgindir. Vücut tüyleri erkek ve dişilerde aynıdır. Sadece dişilerin yüz tüylerinde, özellikle gaga dibine yakın kısımlarda bazı renk farklılıkları bulunur.

Erkeklerin gagaları üreme dönemlerinde parlak kırmızı bir renk alır ve üst gaganın kafa ile birleştiği yerde bir tümsek oluşur. Üreme dönemlerinde oluşan bu tümsek ve parlak kırmızı gaga rengi erkek ve dişi Suna ayırımında belirleyicidir.

Habitatı

Deniz kıyılarında, göler ve nehirlerde yaşar. Açıklık ve bitki örtüsü fazla olmayan alanları tercih eder. Sığ sularda, otlarla kaplı sahillerde ve sulama tarım yapılan tarlalarda beslenir.

Suna, yaşam alanının daralması nedeniyle “Tehdit Altında” kabul edilen türler arasında yer almamaktadır.

Yayılışı

Suna, Avrasya kıtasının ılıman iklime sahip bölgelerinde yaşar. Yaşam alanı çok yaygın olun, yaklaşık 2.200.000 km2 olduğu tahmin edilmektedir.

Kuzey Amerika kıtasında rastlantısal konuk olarak görülür. Güney Afrika ve Avustralya’da yaşayan alt türleri mevcuttur.

Ülkemizde, Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm bölgelerde görülür.

Beslenme

Böcekler, solucan, ufak balıklar ve deniz kabuklulardan su bitkilerine kadar uzanan geniş besin yelpazesi vardır. Nadiren, süzerek planktonlardan da beslenebilir.

Biyolojisi

Takımı - Anseriformes

Familyası – Anatidae

Alt-Familyası – Tadorninae

Cinsi – T. tadorna

Göçü

Sunalar genellikle Alt-Tropikal iklimlerde bulunan kuluçka alanlarına göç ederler.

Avrupa kıtasında yaşayan Sunaların büyük bölümü yıl boyunca yerleşiktir. Bununla birlikte uzun mesafeli göçler yapmasalar dahi, tercih ettikleri kuluçka alanlarına gitmek için yer değiştirebilirler.

Özellikle Kuzey ve Doğu Avrupa’da yaşayan Sunalar, Temmuz-Ekim ayları arasındaki üreme dönemi sonrasında, geleneksel kuluçka alanlarına göç ederler. Bazı kuluçka alanlarındaki (örneğin Hollanda’dan, Danimarka’ya kadar uzanan Waddensee - Wadden Denizi) Suna sayısı, 100,000’e kadar çıkabilir.

Uzun mesafeli göç eden Sunaların, yazı geçirecekleri alanlara dönüşleri Nisan ayında başlar.

Popülasyonu

Sayıları 2006 yılında Wetlands International tarafından yapılan tahmine göre 580.000-710.000 arasındadır. Dünya genelinde Suna sayısının artığı tahmin edilmekte olup, Suna, “Tehdit Altında” kabul edilen türler listesinde yer almamaktadır.

Bu genel değerlendirmeye karşılık bazı ülkelerde (yaşam ve kuluçka alanlarının yok edilmesi, avlanma, yumurtalarının toplanması gibi nedenlerle) Suna sayılarının azalmakta olması mümkündür.

Davranışları

Yaşam alanı olarak, denize veya göllere yakın sığ suları tercih eder. Sunaların temel besin maddeleri, deniz kabukluları, böcekler, ufak balıklar ve sulak alanlarda yetişen bitkilerdir.

Üreme dönemleri Temmuz-Ekim ayları arasındadır. Üreme dönemi sonrasında, Avrupa’da yaşayan Sunalardan bazıları kuluçka alanlarına göç ederken, bazıları bulundukları bölgelerden ayrılmazlar. Kuluçka dönemine giren Sunalar tüy değiştirir ve yaklaşık 25-31 gün uçamaz.

Yuvalarını genellikle ağaçların oyukları, tavşan yuvaları ve saman yığınlarında yaparlar. Nadiren yuvalarını sazlık alanlara yaptıkları da görülür. Sulak bir alandan 1 kilometreden daha uzak alanlara yuva yapmazlar. Üremeleri amacıyla hazırlanan yapay yuvaları kullanırlar.

Yavrular tehlike anlarında suya dalarlar, yavruları olan yetişkinler ise, dikkati kendi üstlerine çekmek amacıyla yavruların olduğu bölgeden uzağa doğru uçarlar.

Yerel Adlar

Türün ülkemizde Alkuşaklı Kaz, Hanım Ördeği, Kuşaklı Ördek, Sona, Kadın Ördeği, Gazala gibi yerel adları vardır.

Ses-Ötüşü

Sesi gür, ritmik ve ıslığımsı bir ''ga-ga-ga-gah'' tır.

Ayırıcı Tanı

Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı.

Kaynaklar

Collins Bird Guide 2nd Edition by Lars Svensson. HarperCollins Publishers Lt. 77-85 Fulham Palace Road, London W6 8JB

BirdLife International (2015) Species factsheet: Tadorna tadorna.

(www.birdlife.org.datazone/speciesfactsheet.php?id=402)

Wikipedia (www.en.wikipedia.org/wiki/Common_shelduck)