Yeşilbaş

Yeşilbaş » Mallard » Anas platyrhynchos

Biyolojik Bilgiler

Tanımı

En büyük yüzey ördeğidir. En yaygın ve en bilinen ördek türüdür. Evcil ördeğin atasıdır. Erkeğin başı yeşil (tüy dökümüne doğru morlaşır), ince boyun halkası beyaz, göğsü koyu kızıl kahverengi, gagası herzaman sarıdır. Aynası mavidir, önden ve geriden iki beyaz çizgi ile sınırlıdır.

Dişinin gagası koyu renkli ve turuncu lekeli, gencinin gagası grimsi pembedir.

Habitatı

Durgun ya da yavaş akan tatlı ve acı sularda yaşar. Kışın içsular, lagünler ve deniz kıyısında bulunur. Bataklık, gölet, küçük göller, kıyı koyları ve nehir ağızlarında sıklıkla rastlanır.

Yayılışı

Yeşilbaş'lar neredeyse dünyanın her yerinde bulunabilir. Kuzey yarımkürede çoğunluk olmak üzere Asya, Afrika, Güney Amerika'da görülür.

Beslenme

Beslenme genellikle suda oluşan bitkiler ile gerçekleşir. Sudaki otların ve yaprakların tohumlarını yerler. Bazen böcek, kabuklu ve yumuşakçalar ile beslenebilirler. Ayrıca pirinç, mısır, buğday, yulaf, arpa ve benzeri tahılların olduğu tarım arazilerinde beslenir.

Biyolojisi

Erkekler, yaz aylarında dişiler kuluçkadayken tüy döküp eklips giysisine bürünürler ve dişilere çok benzerler.

Yeşilbaşlar evcil ya da yarı-evcil ördeklerle çiftleşebilir. Yumurtalar soluk yeşil, mavimsi ve krem beyazı şeklindedir.

Yavrular yumurtadan çıkar çıkmaz yürüme ve yüzme özelliğine sahiptir. Anne ile iyi bir iletişime sahiptir. Onunla beraber yüzmeye ve beslenmeye başlar. 8 haftalıkken uçmaya ve yuvadan ayrılmaya başlarlar. Dişiler 1 yaşında başlayarak 10 yıl doğurganlık özelliğini sürdürür. Erkeklerde aynı şekilde 1 yaşında cinsel olgunluğa erişir ve 10 yıl bunu sürdürür.

Göçü

Genelde bulundukları yerlerden daha güneye kışı geçirmek üzere göç ederler.

Popülasyonu

Yeşilbaş'lar en bol ve yaygın kuş türlerinden biridir. Her yıl milyonlarcası avcılar tarafından vurulmaktadır. Neslin devamı konusunda bir sıkıntı yoktur. En büyük sıkıntı habitat kaybı olsa da kuş bu değişimlere ayak uydurmaktadır.

Yaşam alanları çok geniş olduğundan kuzey yarımküre, Asya, Kuzey Amerika başta olmak üzere orta Amerika, batı Hint Adaları ve Afrika da kolaylıkla rastlanılır.

Davranışları

Üreme dönemi sonunda sürüler oluştururlar. Sıcak güney bölgelere göç ederler. Yiyecek ve barınma ihtiyacını karşılayabilecekleri yerlerde kışlarlar.

Genellikle mart ayından sonra çiftleşseler de erkekler bu konuda saldırganlaşabilir. Bu ölümlere neden olabilecek düzeydedir.

Yuvalarını otlardan, tüylerden ve yapraklardan içi boş şekilde inşa eder. Suya yakın yapılır ve üzeri bitki örtüsü ile korunaklı şekilde dizayn edilir. Yavrular 8 haftaya kadar dişiler tarafından bakılır.

Üreme genç çiftlerde başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir. Yaş büyüdükçe bu oran artmaktadır. Yılda 1 defa çiftleşmektedirler. Başarısız bir çiftleşme olursa bazen 2. üreme gerçekleşebilmektedir. Mart-Haziran arası en yoğun çiftleşme zamanıdır.

Yerel Adlar

goğel, gövel (Kazım Çapacı)

Ses-Ötüşü

Dişinin sesi bilinen ördek vaklamasıdır, erkeğin sesi ise daha yumuşak bir 'kueek' şeklindedir. Sesleri çok güçlü olup dişi ördek vaklama sesiyle dolu olduğunu erkeklere iletmektedir.

Ayırıcı Tanı

Her iki cinsin kanatlarında yanar döner mavi bir şerit vardır. Tipik ördek vücutlarına sahip olup turuncu bacaklar, perdeli ayaklar ve koyu renkli gözleri vardır.

Kaynaklar

Türkiye ve Avrupa'nın kuşları.