Kızılgerdan » European Robin » Erithacus rubecula
Biyolojik Bilgiler
BOYU |
KANAT AÇIKLIĞI |
AĞIRLIĞI |
14 cm |
20-22 cm |
14-21 g |
Tanımı
Turdidae familyasından güzel ötüşlü bir kuş türüdür.
Bilimsel adı; Erithacus rubecula şeklindedir.
Üst tarafı zeytin yeşili-kahverengi, alt tarafı kirli sarı, yüzü ve kolyesi kırmızımsı-turuncudur; gittikçe açılır.
Gerdanının yanları değişken şekilde mavi-gridir.
Gözleri belirgin şekilde koyu renklidir.
Genci ilk başlarda kırmızıdan yoksundur; koyu kahverengi üzerine kirli sarı beneklidir...
Habitatı
Ormanlarda, ağaçlıklarda ve bahçelerde yaşarlar.
Yayılışı
Avrupa'nın kuzeyinde üreyen kızılgerdan kışı Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da geçirirler. Kızılgerdan başta Karadeniz ve Marmara bölgeleri olmak üzere Türkiye'nin orta ve kuzey kesimlerinde uygun yaşama ortamı olan yerlerde ürer. Kışın Türkiye'nin güneyinde de görülür.
Beslenme
Böcekler, kurtlar ve öbür omurgasızlarla beslenir
Biyolojisi
Kızılgerdanlar,oyuklara,deliklere, köşelere,çatlaklara,sarmaşık bitkilerine kupa biçimli yuvalar yaparlar.
Ayrıca, sokağa atılmış çaydanlık, bot,sepet,palto cebi gibi sıradışı yerlere yuva yapmalarıyla da ünlüdürler.
Yuvalar,ölü yapraklar,yosunlar kullanılarak dişi tarafından tek başına yapılır.
Genelde 4-6 yumurta bulunur.
Kızılgerdanlar yılda 2 kere kuluçkaya yatar, yılda 3 defa kuluçkaya yatma nadir görülür ancak bazı senelerde 4 defa kuluçkaya yattıkları da gözlenmiştir.
Göçü
Yerleşik bir türdür.
Genellikle dişilerden oluşan bir popülasyon ağır kış koşullarından etkilenmemek için göç ederler.
Bunlar üst kısımlarının daha gri tonları ve göğüslerinin daha donuk kırmızı renkleriyle fark edilirler.
Popülasyonu
Popülasyonu bilgisi bulunamadı
Davranışları
Sıklıkla dik duran kuyruğunu oynatarak kendini beğenmiş, atik ve hızlı hareketler yapar. Erkek kızılgerdanlar, bölgelerine giren diğer kızılgerdanlara karşı oldukça saldırgandırlar.
İyi bir bölgeye sahip olmak hayatta kalmanın anahtarıdır, bölgesini koruyamayan kızılgerdanlar açlıktan ölmeye mahkumdurlar.
Bazı durumlarda bölge korumak sonu ölümle biten kavgalarla sonuçlanır.
Bazı populasyonlarda erişkin ölümlerinin % 10'u bölge anlaşmazlıklarından kaynaklanmaktadır. Kızılgerdanların göğüslerindeki kızıllığın yegane amacı bölge savunmasıdır ve kur yaparken kullanılmaz.
Bir parça kızıllık bölgesel davranışı etikleyebilir,kızılgerdanların doldurulmuş hemcinslerine hatta kızıl tüy öbeklerine saldırdıkları gözlenmiştir.
Kızılgerdanların ebeveynlik duyguları çok güçlüdür öyle ki diğer türlerin yavrularını besledikleri görülmüştür.
Kışın zifiri karanlıkta cam kenarına bıraktığım ekmekleri yemeğe geliyor. (hamisami)
Orada bir çukurun üstünde yassı bir taş, ip bağlı bir çubuk ve bir solucanla yakalandığını izledim.
Sevip salıvermiştik.
Bugünlerde ise İstanbul daki bahçemde genç bireyler mürver(Sambucus nigra) yiyiyor... (selimus)
Evet doğrudur ,bahçe işiyle uğraşanların yanına ,eğer sert hareketlerde bulunulmadığında
gelirler,çıkan solucan ve böcekleri toplarlar.
Ayağıma konduğunu bilirim.
30 -40 cm den makro fotograflarını çektim.
5 fotografçı arkadaşa, bir avuç solucan karşılığında 4 saat poz verdi,en
sevdiğim kuştur. (zor)
Kızılgerdan:
Kızılgerdanlar belirgin bir şekilde bölgelerini korurlar.
Rakiplerine karşı agresifliklerini ötüşleri ile belli ederler.
Rakipleri buna karşılık vermez ve bölgeyi terketmezlerse kuyruklarını kaldırıp,kanatlarını açıp tüylerini kabartarak alın ve göğüs arasında kalan bölgedeki kızl tüylerini göstererek rakiplerini tahrik ederler.
Rakibi yine vazgeçmez ve alanı terketmez ise,rakibine kenetlenip ,onu yere bastırmaya ve gözünü çıkarmaya çalışır.
Böyle dövüşler genellikle 30dk ve hatta daha uzun sürebilir ve hatta ölümle bile sonuçlanabilir.
Çeviri:Emine Nurhan Tekin
de.wikipedia.org/wiki/Rotkehlchen
Yerel Adlar
Bu türün yerel adları:
Kırmızı göğüs-Nar Bülbülü-Kınalı (İzmir),
Hınn (Hatay),
Kınalı-Imanısarı (İçel),
Cennetika-Kinalika (Rize),
Çipi (Yalova)
GÖĞSÜKINALI - Kızılgerdan (Erithacus rubecula) (Giresun), Mustafacık (Trabzon) / rousettus
Kızılgerdan - Osmanpali / Düzce - Gümüşova / (Adem Yagiz)
1979 da Side/Antalya da "göğsükızıl" diye not etmişim. (selimus)
kızılgerdan a Ordu yöresinde göğsü kınalı ve hasancık adı da verilir. (shooter)
kızılgerdan- kanlı mustafa- kanlıoğlu / Trabzon (sakaladam)
Rize Hemşin / Mesuik kuşu ( canan )
kınalı, göğsü kınalı, göğsü kızıl, nar bülbülü, bibercik- Kazım Çapacı
Ses-Ötüşü
Sesi metalik ve kısa bir ‘tik’; keskin ve tiz bir ‘siii’; ötüşü tatlı, ince ve çeşitli türde melankolik şakımalıdır.
Ayırıcı Tanı
Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı
Kaynaklar
http://med.ege.edu.tr/~capaci/kizilgerdan.htm
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lgerdan
http://www.rspb.org.uk/birds/guide/r/robin/indez.asp
http://en.wikipedia.org/wiki/Eurepean_Robin
http://www.kustr.org