BİTKİ ÖRTÜSÜ (FLORA VE VE JETASYON)  1

            Gediz Deltası Akdeniz iklim kuşağı içerisinde bulunması nedeniyle, vejetasyonu Akdeniz bitki örtüsü özellikleri taşır. Deltada bu zamana kadar yapılan bilimsel çalışmalarda 61 taksondan toplam 314 bitki türü belirlenmiştir. Bu bitki türleri arasında iki endemik alt tür bulunmaktadır. Bunlar Campanula lyrata subsp. lyrata ve Stachys cretica subsp. smyrnae

            Deltada yer alan tatlı ve tuz su bataklıkları, kıyı bataklıkları, lagünler, sazlıklar, tepeler, tuz tavaları, geçici sulak çayırlar, tuzcul bozkırlar gibi birbirinden farklı habitatlar, farklı özellikteki bitki birliklerinin alanda görülmesine neden olmaktadır.

            Deltada tuzlu suyun hakim olduğu alanlarda Deniz börülcesi, deniz rezenesi, deniz şebboyu gibi tuzcul bitkiler hakimdir. Mavişehir’den başlayarak, Foça tepelerine kadar olan denizle karanın buluştuğu tüm kıyı şeridinde, lagünlerin iç kesimlerinde ve deltanın kıyıdan içi kesimlere doğru olan alanlarında bu tuzcul bitkiler alana hâkim konumdadır. Tuz oranını biraz düşmeye başladığı ve tatlı suyun da alana girmeye başladığı bölgelerde ılgın çalıları da kendini göstermeye başlar. Özellikle deltanın kuzey ve güney kesimlerindeki bazı bölgelerde oldukça sık çalılık kümeleri oluşturur.

            Deltanın güney ve güneydoğu kesimlerinde (Tuzla-Mavişehir arası) geniş tuzcul bozkırlar yer almaktadır. Bu tuzcul bozkırlarda kuduz otu (Limonium sieberi), Deniz börülcesi (Salicornia europea), Hordeum maritimum, gibi tuzcul bitkiler ağırlıktadır. Tuz oranının biraz daha düşük olduğu bu habitatın arka kesimlerinde ya da bu habitatla kesişim halinde Ilgın (Tamarix)lardan oluşan çalılık toplulukları yer almaktadır.

            Gediz deltası’nın güney kesimlerindeki bazı eski nehir yatakları, orta ve kuzey kesimlerinde tahliye ve yağmur sularıyla beslenen saz ve diğer tatlısu bitkilerinin hakim olduğu tatlısu habitatları yer alır. Bu tatlısu habitatları deltada pek çok kuşun üreme, gizlenme ve beslenme alanı olmaları, tatlı-tuzlu su dengelerinin sağlanmasındaki rolleri, ağır metal ve diğer bazı zararlı maddeleri arıtmaları nedeniyle deltadaki doğal yaşam açısından çok önemlidir. Deltada yer alan tatlısu habitatlarındaki başlıca bitki türleri Kamış (Phragmytes australis), Hasır sazı (Typha sp.), Sandalye sazı (Scirpus sp.), Kofa (Juncus sp.), Sumercimeği (Lemna minor) ve Su düğünçiçeği (Ranunculus sp.)’dir. Su düğün çiçekleri bahar aylarında açan beyaz çiçekleriyle sazlıkların yakınlarındaki sığ suların üzerini kaplar.

Dr. ÖMER DÖNDÜREN

Biyolog