Yeşilbacak

Yeşilbacak » Common Greenshank » Tringa nebularia

Biyolojik Bilgiler

Tanımı

Yeşilbacak (Tringa nebularia), çullukgiller (Scolopacidae - Charadriiformes) familyasından bir çulluk türüdür.

En yakın akrabaları: Greater Yellowleg (Tringa melanoleuca), Bataklık düdükçünü

(Marsh sandpiper-Tringa stagnatilis) ve Kara Kızılbacaktır'

(Spotted Redshank- Tringa erythropus).

Türe adını 1767 yılında Gunnerus vermiştir.

Üreme dönemi tüyleri kahverengi, kışın ise gri-kahverengidir.

Uzun yeşilimsi bacakları ve dibi gri olan yeşilimsi gagaları vardır.

Kizılbacak'tan daha büyük, daha uzun ve yeşil bacaklı, hafif yukarıya kıvrık gagalı,

temelde gri ve beyaz renklidir .

Bölgedeki en büyük düdükçündür.

Üreme dışı giysisinde kızılbacaktan açık renktedir.

Düz koyu kanatları, açık renklibaşı, boynu, bir kama şeklinde sırtına kadar çıkan beyaz kuyruksokumu ile kontrast oluşturur.

Bacakları kuyruğundan geriye uzanır, ancak bacakları bataklık düdükçününe göre kısadır.

Kış giysisinde üst tarafı bataklık düdükçünü gibi daha koyu gri, yüzü daha koyu ve kaşsızdır.

Yaz giysisinde üst tarafındaki tüyler siyahlı, göğsü ve yanları çizgilidir.

Gencinin üst tarafı açık kenarlı grimsi kahverengi, alt tarafı beyaz, başı-boynu ve göğsü gri çizgilidir.

Habitatı

Göçmen bir türdür, Afrika, güney Asya ve Avustralya'da genellikle tatlı suda kışı geçirirler.

Bataklık alanların yakınında kuru yerde bulunurlar.

Kışlama alanları tatlısu, deniz kenarı, suni göletler, göl ve akarsu kenarları olabilir.

Yayılışı

Kışın tatlı ve tuzlu sularda bulunur.

Bataklıklar, turbalıklar ve bataklık orman açıklıklarında ürer.

Deniz seviyesinden 1200 m rakıma kadar üreyebilirler.

Beslenme

Esas olarak etoburdurlar (carnivorous).

Böcekler, böcek larvaları, kabuklular, yumuşakçalar, amfibiler, küçük balıklar

(Lizza spp., Clinus spp., Oreochromis spp...) ile beslenebilirler.

Gece veya gündüz beslenebilirler.

Biyolojisi

Yeri kazıyarak yaptıkları yuvalarına dört yumurta bırakırlar.

Yuvalarını genellikle açık alanlarda; bir ağaç kökünün , kayanın veya çitin yanına yaparak yuva belirleyicileri kullanırlar.

Nisan - Haziran aylarında yumurtlarlar ve sadece akşamları yumurtlama alanını terk ederler.

Yumurtlamayan bazı bireyler tüm yaz boyunca güneyde kalmaya devam edebilir.

Göçü

Bu tür tamamıyla göçmendir ve genellikle kıyı şeridi boyunca kara üzerinden göç ederler.

Çoğu palearktik kuşlar trans-Sharan göçmenleridirler.

Temmuz'un 2. haftasından Ekimin sonlarına kadar kuzey ve orta Avrupa'da bulunurlar.

Ebeveynlerden birisi ( genellikle dişi) büyüme alanını, Haziran sonu Temmuz başında terk eder.

Diğer ebeveyn ve yavrular ise bundan 3-6 hafta sonra ayrılırlar.

Sürüler Güney Afrika ve Avustralya'ya Ağustos-Eylül aylarında ulaşıp,

Mart ayında tekrar kuzeye göçerler.

Konaklamada sürü birey sayısı 100 civarında olsa da,

genellikle 20-25'lik gruplar halinde göçerler.

Popülasyonu

"2009 IUCN Red List Category"ye göre düşük koruma altındaki türdür.

(extent of occurence > 20.000 km2)

Popülasyonu ülkeye endemik değildir.

ortalama popülasyonu : 440.000- 1.500.000

ortalama üreme-yaşama alanı: 12.100.000 km2

Yeşilbacak; AEWA

(Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds)

(Afrika-Avrasya Göçmen Sukuşlarını Koruma Anlaşması)

türlerinden birisidir.

Çin ve Kore'de çevre kirliliği, akarsu azalması ve insansal sebeplerle yokolma tehdidi altındadır.

Davranışları

Türün erkekleri üreme alanına ilk gelip yuvalarını yaptıktan sonra,

yukarı-aşağı uçuşlar yaparlar.

Yüksek tonda öterler ve bazen etraflarında dönerler.

Nadiren dişiler de bu gösteriye katılırlar.

Tehlike aninda dik durup, başlarını sallayarak çok yüksek ve tiz ses çıkararak,

uyarı ötüşü yaparlar.

Normalde uçarken yavaş yavaş ve kesik kesik kanat çırparlar.

Oldukça hareketlidirler, sığ suda sıkça küçük balıkların peşinde koştururken görülürler.

video: http://vimeo.com/2815530

Yerel Adlar

Common Greenshank

Greater Greenshank

Greenshank

Ses-Ötüşü

Tipik sesi kızıl bacaktan daha pes, yumuşak, berrak ve gürdür:

'çyu-çyu-çyu-' ve "tuu-huu, tuu-huu" özellikle havalandığında duyulur.

Bunun dışında 'çip' sesinin tekrarından oluşan sesi kızılbacağa benzer.

Ayırıcı Tanı

Ayırıcı Tanı bilgisi bulunamadı

Kaynaklar

1- Türkiye ve Ortadoğu'nun Kuşları; R.F. Porter, S. Christensen, P. Schiermacker-Hansen, Doğa Derneği yayınları, Mart 2009

2- Türkiye ve Avrupa'nın Kuşları; H. Heinzel, R. Fitter, J. Parslow, Doğal hayatı Koruma Derneği Yayınları, 1995

3-http://www.oiseaux.net/oiseaux/charadriiformes/chevalier.aboyeur.html

4-http://www.birdlife.org/datazone/species/index.html?action=SpcHTMDetails.asp& sid=3019&m=0

5-http://birdsinbackyards.net/bird/343

6- http://en.wikipedia.org/wiki/Greenshank

7-http://whatbird.wbu.com/obj/879/_/Common_Greenshank.aspx